Birleşmiş Milletler’e (BM) ilişkin tedarik datalarının paylaşıldığı raporda, BM’nin dolaylı yoldan Şam rejimine para aktardığı ortaya çıktı. Raporda, 17 BM kuruluşunun bölgedeki süreçlerini sürdürürken Esed rejimine yakın şirketlerle çalışarak rejime yüz milyonlarca dolar kazandırdığı belirtilirken, en büyük harcamayı Dünya Besin Programı’nın yaptığı bilgisi verildi.
ESED’İN SIRDAŞININ OTELİNE 83 MİLYON DOLAR
Açıklanan rapora nazaran BM ve kurumları ismine çalışanlar için 2014’ten bu yana Four Seasons Şam oteline 82,6 milyon dolar ödeme gerçekleştirildi. ABD’nin yaptırımları sonucu Kanada merkezli oteller zinciri Four Seasons ile bir bağı kalmasa da tıpkı ismi kullanmaya devam eden otelin en büyük hissedarının, Esed’in sırdaşı olarak bilinen Samer Foz’a ilişkin olduğu bildirildi. 2016 yılında Esed’in, satın alma mukaveleleri yoluyla BM tarafından nasıl finanse edildiği ortaya çıktığında BM Genel Sekreteri Sözcüsü, kurum çalışanının güvenliği münasebetiyle çok fazla seçenekleri olmadığını lisana getirmiş ve üstü kapalı bir biçimde harcamaların haklı olduğunu söylemişti. Lakin vakit içerisinde Esed güçleri etraf bölgelerde denetimi sağlamasına karşın BM çalışanının yerinin değişmemesi, bu iddiayı boşa çıkardı.
GÜVENLİK ŞİRKETLERİ ÜZERİNDEN DESTEK
BM’ye bağlı kurumlar, otelin yanı sıra Esed’e yakınlığıyla tanınan güvenlik şirketlerini de kullandı. Rejimle irtibatından ötürü Avrupa Birliği’nin yaptırım listesinde bulunan Haşim Enver el-Akkad’ın 2015’te kurduğu ProGuard güvenlik şirketinden 4,1 milyon doların üzerinde hizmet satın alındı. Raporda, öbür bir güvenlik şirketi olan Shorouk ile de 6,3 milyon dolarlık güvenlik kontratı yapıldığı belirtildi. Kelam konusu şirketin idare şurasında rejime bağlı emekli generallerin bulunduğu ve şirketin, Beşşar Esed’in kardeşi Uzman Esed’le yakın alakası olduğu biliniyor.
GİZLİ TEDARİKÇİLER
Raporda yer alan bilgiler kadar eksik kısımlar da dikkat çekiyor. BM’nin çocuklardan sorumlu kurumu UNICEF, geçen yıl Suriye’de 15 milyon dolar meblağında satın aldığı mal ve hizmetin tedarikçilerinin isimlerini kapalı tutmayı tercih etti. Operasyonel Tahlil ve Araştırma Merkezi’nin (COAR) Suriye Baş Analisti Ian Larson, tedarikçilerin isimlerinin paylaşılmamasının anlaşılır bir tarafının olmadığını söz ederken, bu durumun hesap verilebilirliğin önünde mani olduğunu lisana getirdi. BM’nin sıkıntı kaideler altında çalıştığını kabul eden Larson, tekrar de daha fazla şeffaflığın mümkün olduğunun altını çizdi.