Merkez Bankası’nın döviz süreçleriyle en ince detaylarına kadar ilgilendiği bir sır değil ve bir kısmı da işin tabiatı gereği. Para siyaseti uygulamalarında ‘liralaşma’ söylemi ana tema olurken, dolarizasyonun KKM ile engellenmeye çalışılması uzun vakittir iktisatçıların esasen tartıştığı bir mevzu. Bunun yanı sıra ‘128 milyar dolar’ ile başlayan siyasi çekişmeler de ‘arka kapı satışları’ telaffuzuyla bilhassa muhalif görüşteki uzmanların ana gündeminde olurken, bu hususta iktisat idaresi Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin 20 Aralık gecesi için söylediği ‘Biz mi bir şey yaptık?’ sorusu dışında gündeme hiç gelmedi.
Gündemde dolarla ilgili her daim farklı bir başlık bulunabiliyor.
Yakın periyotta Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu, iş beşerlerine karşı söylemlerinde “döviz-kredi” bağında ses tonunu dahi sertleştirmek durumunda kaldı
Ama evvel BOTAŞ’ı ortaya alarak hatırlayalım
TCMB, üstte da bahsettiğimiz üzere büyük kısmı BOTAŞ’a olan devlet kurumlarına (Kamu İktisadi Teşebbüsü-KİT) döviz satışı yapıyor.
BOTAŞ temmuz ayında MB’den döviz almazken, yurt dışından kredi kullandı.
Tekrar döndük dolar tarafına!
Döviz tarafında hür piyasa ile bankalararası piyasa süreçleri başkadır. 09:00-16:00 aralığı dışında bankaların spreadlerinin (alım-satım ortası fark) açıldığı gerçeğini hepimiz biliyoruz. Bu bağlamda çarşıdaki döviz ofisleri için de argümanlar artmıştı.
Banknotlarda 2,5 milyar dolar artış
Haziran ve Ağustos aylarının ortaların aralığında banknot rezervlerde yaklaşık olarak 2,5 milyar dolarlık bir artış görülerek 7 milyar dolar düzeyine ulaştığı görüldü.
Uğur Gürses de bu hususa 22 Ağustos tarihinde değinmişti. BOTAŞ orada yoktu lakin alımları o da çok değişik buluyordu ve Merkez Bankası’nın içinde bulunmuş bir isim olarak inceliyordu
“Finansal istikrar için değerlidir. Geçmiş tecrübelerde bunun değerli olduğu görülmüştür.”
Gürse, Haziran ortasından Ağustos ortasına kadar TCMB’nin kasasında 4,6 milyardan 6,5 milyar dolara artışın nedenini soruyor
Uğur Gürses, ispatları da şu biçimde sunuyor?
Bugünkü haberi de toplumsal medya hesabından yorumlayan Gürses, “‘BOTAŞ için topladık’ deselerdi diğer; çünkü Rusya’ya nakit efektifle ödeme (uçaklara yükleyip gönderme) manasına gelirdi” diyor
Gürses, sonrasında haberde kimi boşluklar olduğunu iletiyor.
Enerji uzmanı Ali Arif Aktürk’ün güç alımlarında Rusya’ya ruble ödeme konusunda bu nakitlerin kullanımı sorusunda da Uğur Gürses, “TCMB’de non-SDR döviz birikimi görünmüyor” diyor kısaca rublede artış yok manasına geliyor.
Son olarak akıllara “şakkadanak” Necmettin Batırel’in 23 Ağustos tarihli yazısı geliyor: Gerçi bu yazı tweet olarak da atılmıştı fakat Batırel’in sonrasında hesabını kapattığı görüldü.