Rusya 24 Şubat’ta Ukrayna’ya saldırınca Batı da Moskova’ya finansal savaş açmıştı. Yaptırımlar sonrası Rusya, McDonald’s Apple üzere birçok memleketler arası şirketin terk ettiği bir ülke olurken, ödeme sistemlerinde engellemeler, varlıklarda dondurmalar, oligarkların sonlandırılması üzere birçok kısıtlamayla karşı karşıya kalmışlardı. O devirde bu yaptırımlara çok dayanılmayacağı düşünülürken, savaş tam 6 aydır sürüyor ve hem Rusya hem de Ukrayna iktisadı ayakta duruyor.
Yaptırımlar, 1991’de Sovyetler Birliği’nin çöküşü sonrası Rusya’nın karşılaştığı en büyük ekonomik sorun oldu.
Ülkenin 640 milyar dolar büyüklüğündeki döviz rezervlerinin yarısı donduruldu. Önde gelen bankaları milletlerarası ödeme sistemlerinden çıkarıldı. En büyük gelir kaynağı olan Ural ham petrolü yaklaşık 20 dolar daha ucuza satılıyor.
Tüm bunlara karşın Rusya nasıl ayakta kalıyor?
Savaşın başladığı şubat ayında ülkede enflasyon, yüzde 9,2 olurken martta 16,7’ye çıktı. Nisan ayında 17,8 ile tepe yapan enflasyon oranı temmuzda son açıklanan sayıyla 15,1 oldu.
Para ünitesi Ruble ve borsasında bedel kayıplarını engellemek için Rusya iktisat idaresi savaşın başladığı günden itibaren birçok tedbir aldı. Gerek faiz oranlarını çılgınca yükseltti, gerekse de Moskova’da borsada seansı 1 ay kapadı.
İngiltere merkezli Financial Times haberine nazaran, Rusya’nın GSYH’sinin yaklaşık yüzde 40’ı 1.000 kadar Batılı şirketten oluşurken, bu şirketler de operasyonları kıstı. Ancak Rusya iktisadı hala daha istenenden ve beklenenden daha düzgün durumda ve Ukrayna’da savaşmaya devam ediyor.
Petrol fiyatlarındaki düşüş satışları mı artırdı?
Rusya resmen indirimli satışlardan sürümde kazandı. AB’den azalan talebi, Çin, Hindistan ve Türkiye’den artan talep dengelerken, Uluslararası Güç Ajansı (IEA) geçen ay yaptığı bir varsayımda Rusya’da petrol üretiminin savaş öncesi periyottan sadece yüzde 3 üzere bir oranda düşük olduğunu belirtti.
Rusya’dan çıkan Batılı şirketler, işletmelerini Rus şirketlere devrederken, son günlerin yurt içinde de yeni başlığında Türkiye öncelikli olmak üzere gelişmekte olan pazarların Moskova’yla ticaretinin arttığına da vurgu yapıldı.
Rusya’nın büyümesinde bu yıl yüzde 4 ila 6 aralığında bir daralma beklenirken, IMF bunu yüzde 6 oranında öngörüyor.
Savaşın maliyeti şimdi tepeyi görmedi mi?
Yaptırımların Rusya’ya maliyetinin giderek artacağı öngörülürken, Batılı ülkeler için de ikaz yapıldı. Rusya’nın güç gelirleri ülkenin ana gelir kaynağı olurken, AB’nin de ülkeye güç bağımlılığı iki tarafı da zorluyor.
Çin, Hindistan ve Türkiye, Rusya’nın elini güçlendirmiş görünüyor.
AB daha sıkıntı durumda!
Savaşın birinci devrinde AB’nin güç tarafından Rusya’yı vurması beklenirken, enflasyonla birlikte görülmemiş bir sakinlik dalgası bölgeye kış mevsimiyle birlikte yaklaşıyor.
Doğal gaz fiyatlarında yükselişin ateşi söndürülmeye çalışırken, Avrupa’da dün doğal gaz fiyatları rekor düzeyleri görürken, bugün bir ölçü geriledi. Avrupa’da fiyatların rekor düzeylere çıkması ABD’de de doğal gaz vadeli fiyatlarını 14 yılın doruğuna çıkardı.
Uluslararası Finans Enstitüsü Başekonomisti Robin Brooks, bugün Rusya ile ticaret konusunda Yunanistan’a dikkat çekti.
twitter.com
Rusya Ukrayna’yı işgal ettiği için Avrupa derin bir resesyona giriyor. Bu ortada, Yunan petrol tankerleri Rusya’dan gibisi görülmemiş bir ölçekte ham petrol sevk ediyor ve Rusya’nın hak ettiği derin sakinlikten kaçınmasına yardımcı oluyor. AB bunu bir kalem darbesiyle durdurabilir.
Ünlü Stratejist Timothy Ash de Brooks’un tweetini alıntılayarak son periyotta Türkiye’ye dönen dikkatlere yenisini ekledi.
Türkiye ve Yunanistan bu krizden çıkar sağlamaya çalışıyor üzere görünüyor. Ukrayna’ya soykırım uyguladığı için Rusya ile daha fazla iş yapmaya çalışmak beğenilen değil. Tarih, ülkelerin hangi tarafta olduğunu hatırlayacaktır.