Libya’da ateşkesin tesis edilmesi, siyasi bütünlüğün sağlanması ve işleyen bir devlet sisteminin kurulmasının mümkün olamaması üzerine, barış ve istikrarın tesisini teminen Birleşmiş Milletler (BM) kolaylaştırıcılığında, tüm tarafların iştirakiyle yürütülen ve yaklaşık bir yıl süren Libya Siyasi Diyaloğu sonucunda, Libya Siyasi Muahedesi’nin 17 Aralık 2015’te, Fas’ın Suheyrat kentinde imzalandığı belirtilen kararda, sürece ait bilgiler yer aldı.
Libya Siyasi Mutabakatı kapsamında oluşturulan Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin (UMH), BM Güvenlik Kurulunun (BMGK) 2015’teki 2259 sayılı kararı uyarınca memleketler arası toplum tarafından Libya’yı temsil eden tek ve yasal hükümet olarak tanındığına işaret edilen kararda, BMGK’nin 2259 sayılı kararının, Libya Siyasi Muahedesi’nin uygulanması ile UMH dahil mutabakatta atıfta bulunulan Libya kuruluşlarının desteklenmesine davette bulunduğu hatırlatıldı.
Kararda, Libya Siyasi Mutabakatı’nda yeri bulunmayan, bu çerçevede hem ulusal hem milletlerarası bakımdan gayrimeşru nitelik taşıyan kelamda Libya Ulusal Ordusu’nun, 4 Nisan 2019’da başşehir Trablus’u ele geçirmek ve UMH’yi devirmek maksadıyla başlattığı, sivilleri ve sivil altyapıyı da amaç alan, Libya’nın bütünlüğünü ve istikrarını tehdit eden, DEAŞ, El-Kaide ve öteki terör örgütleri, yasa dışı silahlı kümeler ile yasa dışı göç ve insan ticareti için uygun ortam oluşturan atakları üzerine, UMH’nin Aralık 2019’da Türkiye’den takviye talebinde bulunduğu bildirildi.
“Türkiye Libya’da kalıcı ateşkesin tesisine güçlü dayanağını sürdürüyor”
“Türkiye, BM kolaylaştırıcılığında ilgili BMGK kararları çerçevesinde milletlerarası meşruiyet kapsamında yürütülen, Libya’nın egemenliğinin, toprak bütünlüğünün ve siyasi birliğinin korunmasına, ülkede kalıcı bir ateşkesin tesisine, ulusal uzlaşıyı sağlayacak siyasi diyalog gayretlerine güçlü dayanağını sürdürmektedir. Libya’da 24 Aralık 2021 tarihi için planlanan seçimlerin yapılamaması sonrasında ortaya çıkan siyasi belirsizlik ve idare sorunu büyük fedakarlıklarla alanda tesis edilen sükuneti riske atmakta ve kalıcı istikrara ulaşılması önünde önemli mani oluşturmaktadır. Bu durum Libya’nın ve tüm bölgenin güvenliği bakımından kaygıya yol açmaktadır. Türkiye ile Libya ortasında imzalanan ve yürürlüğe giren Akdeniz’de Deniz Yetki Alanlarının Sonlandırılmasına Ait Mutabakat Muhtırası ile daha da gelişen iki ülke ortasındaki tarihi, siyasi ve ekonomik esaslı bağlantılar dikkate alındığında, Libya’da ateşkes ve siyasi diyalog sürecinin devamı ile bu sürecin sonucunda barışın tesisi ve istikrarın sağlanması Türkiye açısından büyük ehemmiyeti haizdir.”
Türkiye’nin, bu kapsamda Libya ile imzalanan ve yürürlüğe giren Güvenlik ve Askeri İş Birliği Mutabakat Muhtırası kapsamında Libya’nın güvenliğine katkı sağlayacak eğitim ve danışmanlık takviyesine devam ettiğine işaret edilen kararda, gelinen evrede Libya’da kalıcı ateşkesin ve siyasi diyalog sürecinin sonuçlandırılması ve kurumların birleştirilmesinin şimdi mümkün olamadığına dikkat çekildi.
” Türkiye dahil tüm bölge için neşet eden risk ve tehditler devam ediyor”
BM himayesinde yürütülen askeri ve siyasi görüşmelerin sonuçlanmasını teminen çatışmaların yine başlamasının önlenmesinin kıymet taşıdığı aktarılan kararda, bu kapsamda ülkeden Türkiye dahil tüm bölge için neşet eden risk ve tehditlerin devam ettiği, legal hükümete yönelik taarruzların tekrar başlaması halinde Türkiye’nin gerek Akdeniz havzasındaki gerek Kuzey Afrika’daki çıkarlarının olumsuz etkileneceği vurgulanarak, şunlar kaydedildi:
“Bu mülahazalarla Türkiye’nin ulusal çıkarlarına yönelik her türlü tehdit ve güvenlik riskine karşı milletlerarası hukuk çerçevesinde gerekli her türlü önlemi almak, Libya’daki gayrimeşru silahlı kümeler ile terör örgütleri tarafından Türkiye’nin Libya’daki menfaatlerine yönelebilecek akınları bertaraf etmek, kitlesel göç üzere öbür beklenen risklere karşı ulusal güvenliğimizin idame ettirilmesini sağlamak, Libya halkının muhtaçlığı olan insani yardımları ulaştırmak, devrin UMH tarafından talep edilmiş olan ve bilahare kurulan Ulusal Birlik Hükümetinin de gerek duyduğunu bildirdiği takviyesi sürdürmek, bu süreç sonrasında meydana gelebilecek gelişmeler istikametinde Türkiye’nin yüksek menfaatlerini tesirli bir biçimde korumak ve kollamak, gelişmelerin seyrine nazaran ileride telafisi güç bir durumla karşılaşmamak için hızlı ve dinamik bir siyaset izlenmesine yardımcı olmak üzere hudut, şümul, ölçü ve vakti Cumhurbaşkanınca takdir ve tayin olunacak halde, Türk Silahlı Kuvvetlerinin gerektiği takdirde Türkiye sonları dışında harekat ve müdahalede bulunmak üzere yabancı ülkelere gönderilmesi, bu kuvvetlerin Cumhurbaşkanının belirleyeceği temellere nazaran kullanılması ile risk ve tehditlerin giderilmesi için her türlü önlemin alınması ve bunlara imkan sağlayacak düzenlemelerin Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek temellere nazaran yapılması için Anayasa’nın 92’nci unsuru uyarınca 2 Ocak 2020 tarihli ve 1238 sayılı TBMM Kararıyla verilen ve 22 Aralık 2020 tarihli ve 1273 sayılı TBMM Kararıyla 2 Ocak 2021’den itibaren 18 ay uzatılan müsaadenin mühletinin 2 Temmuz 2022’den itibaren 18 ay uzatılmasına Genel Şuranın 21.06.2022 tarihli 105’inci Birleşiminde karar verilmiştir.”
