Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle başlayan ve global bir probleme dönüşen tahıl krizinde tahlil için sona gelindi. Dünyanın gözü bugün İstanbul’da atılacak imzalara çevrildi.
24 Şubat’ta Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başlamasıyla başlayan savaşın en değerli sonuçlarından biri olan global besin krizinin aşılması için bugün İstanbul’da kıymetli bir adım atılıyor
Türkiye ve Birleşmiş Milletler BM arabuluculuğunda yapılan görüşmelerin akabinde Ukrayna ve Rusya tahıl eserlerinin Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına taşınmasına imkan sağlayan muahedeye imza atacak
BBC Türkçe ‘nin aktardığına nazaran muahedeyi Rusya ismine Savunma Bakanı Sergey Şovgu , Ukrayna ismine Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov imzalayacak.
Dolmabahçe Sarayı’nda yapılacak merasime Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile BM Genel Sekreteri Antonio Guterres katılacak.
Ukrayna Rusya’yla rastgele bir evrak imzalamıyor
Ukrayna limanlarında bekleyen tahıl ve besin hususlarının izmir escort deniz yoluyla sevkine ait Türkiye Rusya Ukrayna askeri heyetleri 14 Temmuz’da İstanbul’da bir ortaya gelmişti
Ukrayna Cumhurbaşkan ı Vladimir Zelenskiy ‘nin danışmanı Mykhaïlo Podoliak ise Twitter hesabından yaptığı açıklamada, ‘Ukrayna, Rusya’yla rastgele bir evrak imzalamıyor. Biz, Türkiye ve BM ile muahede imzalıyoruz. Türkiye ve BM’ye karşı yükümlülük altına giriyoruz. Rusya, Türkiye ve BM ile başka bir mutabakat imzalıyor’ dedi.
????
İlk etapta 120 gün boyunca uygulanacak
Görsel NTV
Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına tahıl ve başka besin eserlerinin taşınmasına ait mutabakat dün Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığı’nca yapılan açıklamayla duyurulmuştu
Anlaşma birinci etapta 120 gün boyunca uygulanacak sonra yenilenecek
BM ile Rusya da başka protokol imzalayacak
Kriz nasıl başladı
İmza merasimine katılacak Rus heyeti İstanbul’a geldi
Rusya ve Ukrayna’yı muahedeye götüren süreç savaşın başlamasının akabinde Ukrayna’nın güvenlik Rusya’nın da yaptırımlar nedeniyle tahıl eserlerini milletlerarası pazarlara satamamasının yarattığı global besin krizi ihtarlarıyla başladı
Dünyanın en değerli iki tahıl üreticisinin eserlerini ihraç edememeleri besin fiyatlarında artışa neden oldu ve bilhassa fakir Afrika ülkelerinde yaşayan milyonlarca insanın hayatını tehlikeye soktu
Türkiye ve BM tarafından Mayıs ayından bu yana yürütülen arabuluculuk uğraşları bilhassa izmir escort bayan Haziran ayı ortasından itibaren ağırlaştı ve geçen hafta İstanbul’da yapılan görüşme genel çizgileriyle bir mutabakatın ortaya çıkmasını sağladı
Bu süreçte bilhassa Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın Rus ve Ukraynalı mevkidaşları Sergey Şoygu ve Oleksiy Reznikov ile sürdürdüğü diplomasiye ayrıyeten teknik meselelerin aşılmasında BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı UNCTAD Genel Sekreteri Rebeca Grynspan’ın sessiz fakat tesirli rolüne dikkat çekiliyor
İlk gaye mayın nedeniyle sıkışan gemilerin yolunu açmak
Tahıl koridoru oluşturulmasına dönük uğraşların birinci emeli Odessa başta olmak üzere mayınlar nedeniyle Ukrayna limanlarında sıkışıp kalan tahıl ve öbür besin eserleriyle yüklü gemilerin dünya pazarlarına açılmasını sağlamaktı
Bu kapsamda yaklaşık 80 adet geminin olduğu kaydediliyor Bu gemilerin denize açılabilmelerini sağlayacak koridorun oluşması silolarda alıcı bekleyen yaklaşık 25 milyon ton tahılın da dünya pazarlarına taşınması manasına geleceği için ehemmiyet kazanıyor
Pazarlığın en değerli ayaklarından birisini gemilerin problemsiz escort izmir biçimde mayınlı alanlardan çıkabilmesi ve Rusya’nın ataklarına maruz kalmaması için Moskova’dan alınacak güvenlik garantileri oluşturdu
Rusya kendi eserlerinin de geçişini istedi
Rusya Haziran ayı ortalarından itibaren Karadeniz’deki deniz kuvvetlerini Ukrayna limanlarından ve Yılan Adası’ndan çekerek muahede için gerekli garantiyi verebileceği iletisini verdi
Ancak bununla bir arada mutabakatın yalnızca Ukrayna tahıl eserlerini değil Rusya’nın besin eserleri ve gübresini de içerecek biçimde bir paket haline getirilmesi şartını öne sürdü
Bunun yapılabilmesi için Rusya’ya yaptırım uygulayan ABD başta olmak üzere Batı dünyasının ikna edilmesi gerekti
Bu misyonu üstlenen BM global besin buhranının önüne geçmek için Rusya’nın plana dahil edilmesi gerektiğini vurguladı ve sonuçta muvaffakiyete ulaştı
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in sözcüsü Ferhan Haq Guterres’in imza merasimine ‘Ukrayna’nın besin eserleri ve Rus besin ve gübresinin dünya pazarlarına ulaştırılması için gösterdiği gayretler kapsamında’ katıldığını açıkladı
Ukrayna kılavuz gemilerin alsancak escort yardımıyla ihracata başlayacak
Gıda koridorunun oluşturulmasıyla birlikte Ukrayna büsbütün kendi kontrolünde olan Odessa Pivdennyi ve Chornomorsk limanlarından ihracata başlayabilecek
Anlaşmaya nazaran besin yüklü kargo gemiler kılavuz gemiler aracılığıyla mayınlı limanlardan Karadeniz’e ulaşacak ve evvelden belirlenen rotalardan dünya pazarlarına taşınacak
Bu süreçte Rusya’nın ateşkes uygulayacağı ve gemilerin güvenliğini tehlikeye atmayacağı basına yansıyan haberlerde yer almıştı
Ukrayna ise Rus gemilerinin Ukrayna kara sularına hiçbir formda girmemesini istiyor
İstanbul’da uyum merkezi
Anlaşma sevkiyatın güvenliği ve işlerliğinin İstanbul’da oluşturulacak bir uyum merkezi tarafından gözlenmesini de içeriyor
Rusya bu müşahede vazifesinin tüm tarafların katıldığı ortak bir biçimde yapılmasını Ukrayna ise BM nezaretinde olmasını istiyordu Son durumun nasıl olduğu muahede açıklandığında ortaya çıkacak
Anlaşma besin koridorunu kullanan gemilerin kargolarının Türkiye tarafından oluşturulacak noktalarda Rusya’nın da iştirakiyle denetlenmesini içeriyor
Rusya Ukrayna’ya yük almaya gelecek kargo gemilerinin silah ve askeri gereç balçova escort taşımadığından emin olmak için bu kontrolü istiyor
Bu süreçte Türk Deniz Kuvvetleri’nin taraflar ortasındaki süreçler açısından kolaylaştırıcı rol oynayacağı kaydediliyor
Rusya da ihracata başlayacak
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin 19 Temmuz’da Tahran’da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşmeyle ilgili olarak basını bilgilendirirken muahedenin Rusya’ya da ihracat imkanı sağlaması gerektiğini belirtmiş ‘Uluslararası kuruluşlarla üzerinde birinci olarak bunun üzerinde uzlaştık Bunu bir paket tahlil formülü olarak sundular Amerikalı ortaklarımız da dahil olmak üzere şu ana kadar kimse karşı çıkmadı Yakın gelecekte ne olacağını göreceğiz’ demişti
24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgale başlayan Rusya’ya uygulanan yaptırımlar gübre ve besin eserlerinin satışını kapsamıyor
Ancak Rusya’dan mal satın almak isteyen ya da bu malı alıcılara ulaştırmak isteyen taraflar bankacılık ve sigorta üzere süreçlere uygulanan yaptırımlardan çekindikleri için ticari mutabakat yapmaya yanaşmıyorlar
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da 21 Temmuz’da TRT’ye yaptığı açıklamada bornova escort ‘Bu sorunu çözdüğümüz vakit yalnızca Ukrayna’nın tahıl ayçiçeği ve ayçiçek yağı ihracatının önü açılmayacak Rusya’nın da gerek bu eserler gerekse dünyanın gereksinimi olan gübrenin ihracatının da önü açılacak’ demişti
Çavuşoğlu eserlerin kendilerine değil lakin onları taşıyacak gemilere yönelik yaptırımlar olduğunu belirterek ‘Lojistik hususlar hiçbir yerde hizmet alamıyor sigorta konusu kıymetli Bu ödemelerin yapılması için bankacılık sisteminin işlemesi lazım Bu mevzularda da esasen gerek ABD ve başka Avrupa Birliği bu mahzurları kaldıracağına yönelik taahhütlerde bulundular’ bilgisini vermişti
Financial Times gazetesine konuşan bir Batılı yetkiliye nazaran Rusya’nın tahıl eserlerini ihraç etmesini kolaylaştırmak için BM ile Rusya bir mutabakat muhtırası da imzalayacak
Bu sürecin tamamlanması durumunda Rusya’nın 2022 sonuna kadar 50 milyon tona yakın tahıl eseri satabileceği kaydediliyor