Dün Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan TOKİ’nin Toplumsal Konut projesi ‘İlk Konutum, Birinci İşyerim’ için müracaatlar bugün prestijiyle başladı. Koşulları sağlayanlar için aylık ödemeleri devlet tarafından da sübvanse edilerek düşük tutulan projeler, nerede olacak, ödemeler nasıl ve ne kadar olacak, ne vakit bitecek üzere birçok ayrıntı konuşulurken, 80 milyonsa tek yürek, tek soru: Konut fiyatları düşecek mi?
Sektör temsilcileri tarafından karşılık aranan öteki bir soru da, birçok kesimle temaslı bir alan olan inşaat, son yıllarda zorda olan ekonomiyi de canlandırmaya yarayacak mı? öbür bir merak konusu da bu oluyor.
Ekonomistlerse hususa daha derinlemesine bakıyor! Gelin, bu dev projede büyük resmi birlikte görelim!
Projenin “sosyal konut” olması adalet sorgulamasını da beraberinde getirdi. Türkiye’de son 1 yılda ve kiralar artışta rekor kırarken, son dört yılda kiralardaki artış oranı yüzde 250 oldu.
TOKİ son 20 yılda 1 milyona yakın toplumsal konut inşa etse de ne kadarlık bir kısmı fakir nüfusa yönelik data bulunmuyor.
Sosyal konut projesinin istihdam ve ekonomik hareketliliğe tesiri ne olacak?
Paraanaliz’de Çetin Ünsalan, değerlendirmesinde, ülkede toplumsal konut yapılmasına gereksinim olduğuna lakin öncelik düşüncesi olduğuna değiniyor.
Orta ve uzun vade için toplumsal konuta muhtaçlığının olduğuna değinen Ünsalan, lakin bir mühlet sonra ödeme sıkıntıları yaşanacağını öngörüyor.
Toki’nin “dev” projesine iş dünyasından yorum yağdı
Müstakil Endüstrici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Lideri Mahmut Asmalı, projenin, hem vatandaşlar nezdinde hem de ekonomik hareketlilik oluşturarak ülkeye değerli katkı sağlayacağına inandıklarını belirtti.
Endeksa Genel Müdürü Görkem Öğüt, kendi bilgilerine nazaran Türkiye genelinde Ağustos ayı sonunda konut satış fiyatlarının yıllık bedel artışının yüzde 203 oranında olduğuna dikkat çekti.
EYG Gayrimenkul Lideri Ömer Faruk Çelik, gayrimenkul kesiminde son 5 yılda yeni konut üretiminin düşmesiyle TOKİ’nin üretime geçmesini yeterli olarak değerlendirirken, tekrar de konut gereksiniminin sürdüğüne dikkat çekti.
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) Genel Sekreteri Veysel Yayan, Çelik talebi yaratacak her projeye bölümün muhtaçlığı olduğunu, bu projenin de ek 1 milyon tonluk çelik talebi oluşturacağını belirtti. Çarpan tesiriyle katkının daha da artacağını ve sakinliğin konuşulduğu bu devirde iktisada katkı sağlayacağını düşündüklerini söyledi.
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Lideri Çetin Tecdelioğlu, projenin bölümlerini önemli manada hareketlendireceğini ve tüm ülkede olmasının hareketliliği Türkiye coğrafyasına yayacağından ötürü çok bedelli olduğunu belirtti. Hem istihdam hem de resesyona karşı Türkiye’nin iç dinamiği açısından da memnuniyet verici olduğunu belirtti.
Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) İdare Heyeti Üyesi Adem Genç, Projenin çimento ve hazır beton kesimine olumlu katkısı olacağını söylerken, önümüzdeki 2 yıl dalda üretim kapasitelerinin yüzde 10 oranında artırmasını beklediklerini belirtti.
Armatür Derneği Lideri Gökhan Turhan, iktisadın lokomotif dallarından olan inşaatın, birçok dalı ilgilendirdiğini hatırlatırken, projelerde yüzde 100 Türk malı kullanımının zarurî olması gerektiğini belirtti. Lakin bu halde ülke iktisadına katma kıymet sağlanacağını söyledi.
Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) İdare Şurası Üyesi Mustafa Laçin, projenin piyasaya kesinlikle olumlu tesiri olacağını belirtirken, asıl değerli olanın bir an evvel başlayıp iktisatta hareketliliğin sağlanması olduğunu da vurguladı.
Mobilya Sanayi İş Adamları Derneği (MOBSAD) Lideri Nuri Gürcan, mobilya kesimine katkının fakat bitimde olacağını, 1 yıl içinde de mutfak, kapı üzere eserlerle tesiri olacağını söyledi. Kesime olumlu tesiri olacağını belirtti.
Mobilya Dernekleri Federasyonu MOSFED Lideri Ahmet Güleç, projenin tesliminden evvelki ve sonraki 1 yıl olmak içinde dalın hareketleneceğini, 500 bin liralık bir konutta mobilyaya 100 bin TL üzere bir harcamanın yapıldığını ve kapı, pencere, parke üzere eserlerde de olumlu tesir sağlayacağını belirtti.
Akkuş Gayrimenkul İdare Konseyi Lideri Abdülkadir Akkuş, projenin orta gelirlinin konut sahibi olması olumlu bir adım olduğunu, fakat konut kredi faizlerinin de 1’in altına inmesinin kaide olduğunu belirtti. Bankaların vadelerinin 120 aya kadar uzamasıyla bölüme hareket kazandırılabileceğini belirtti.
MasterTürk Kümesi Lideri Gökhan Taş, projede fiyatların ve ödeme seçeneklerinin alım gücü düşen kesim için değerli olduğunu söylerken, mesken sahipliği oranına müspet tesir edeceğini belirtti. Üretimin artmasının da fiyatlardaki baskıyı azaltacağını tabir etti.
Helmann İdare Şurası Lideri Selman Özgün, projenin birinci etapta en az 1,5 milyon kişiyi direkt etkileyeceğini belirtti. Son devirde süratle artan fiyatlara tesir yapmamasının imkansız olduğunu da ekledi.
Özyurtlar Holding İdare Şurası Lideri Tamer Özyurt, dalın canlı kalması için kampanyaların kıymetine vurgu yaparak, konut üreticilerinin de konut almak isteyenlerin de kampanya ve teşviklerle desteklenmesi gerektiğini söyledi.