Blinken, NATO’daki temaslarından sonra düzenlenen basın toplantısında İran ile nükleer muahedeye ABD’nin dönmesi konusunda yürütülen müzakerelere ait soruyu yanıtladı.
Müzakereler sonucunda ortaya çıkan sonuncu metne İran’ın cevabını incelediklerini aktaran Blinken, Tahran idaresinin mutabakat dışı talepleri bulunduğunu tabir etti.
Blinken, “Son haftalarda birtakım boşlukları doldurmuştuk. İran, Kapsamlı Ortak Hareket Planı ile ilgisiz kimi taleplerinden uzaklaşmıştı. Lakin son karşılıkları bizi geriletiyor. Sonuncu koşullarımızı karşılamayan bir mutabakata varacak değiliz.” dedi.
İran ile nükleer muahede ve müzakere süreci
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya ortasında 2015’te yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran’ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve kontrol altına alındığı bir mutabakat imzalanmıştı.
Washington, eski Lider Donald Trump periyodunda, 2018’de muahededen tek taraflı çekilerek İran’a tekrar yaptırım uygulamaya başlayınca Tahran da mutabakattaki taahhütlerini kademeli olarak durdurmuş ve yine yüksek seviyede uranyum zenginleştirme dahil bir dizi adım atmıştı.
Anlaşmanın tekrar uygulanmasını sağlama ve ABD’nin muahedeye dönüşü için Nisan 2021’den beri Avrupa Birliği’nin (AB) koordinatörlüğünde Viyana’da yapılan müzakereler, 8 Ağustos’ta sona ererken, müzakerelerin koordinatörlüğünü üstlenen AB’nin sunduğu taslak muahede metni sonrasında taraflar son mutabakata varma konusunda evvelki aylara göre daha olumlu işaretler vermişti.
İran Dışişleri Bakanlığı, AB tarafından sunulan ve nükleer müzakerelerde en son yol haritası olarak kabul edilen mutabakat taslağına ait görüşlerini, 15 Ağustos’ta AB’ye iletmiş ve taslak metne verdikleri cevaba karşılık ABD’nin yanıtını beklediklerini açıklamıştı.
ABD Dışişleri Bakanlığı, 24 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, İran ile nükleer mutabakata ait taslak metne yönelik AB aracılığı ile İran’ın görüşlerine karşılık verdiklerini duyurmuştu. Fakat Bakanlık, ABD’nin karşılığının içeriği konusunda rastgele bir ayrıntı paylaşmamıştı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, 2 Eylül’de yaptığı yazılı açıklamada, taslak muahede metnine ABD’nin verdiği cevabın Tahran tarafından çeşitli seviyelerde incelendiğini ve hazırlanan karşılığın müzakerelerin koordinatörüne gönderildiğini açıklamıştı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel de mevzuyla ilgili yazılı açıklamasında, “İran’ın karşılığını aldığımızı teyit edebiliriz. Bunu inceliyoruz, karşılık vereceğiz fakat ne yazık ki yapan değil.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
