Artan fiyatlar sebebiyle piyasada ikinci el araç bulmakta zorlanıldığını söyleyen dal temsilcileri, yaklaşan Kurban Bayramı öncesi ikinci el araba alacaklara değerli ikazlarda bulundu.
Sıfır araç üretim ve tedariğindeki sıkıntılardan ötürü ikinci el araca talebin arttığını söyleyen Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Lideri Aydın Erkoç, “Şu an piyasada araç bulmakta zorlanıyoruz. Tedarik sorununun baş göstermesi ve talebin ikinci ele kaymasıyla fiyatlarda yapay bir artış meydana gelmişti. Çip krizi ve Rusya’dan tedarik edilen kimi gaz ve madenlerin savaş nedeniyle temin edilemeyişiyle fiyatlar tırmanırken, beklenen toparlanma ve olağana dönüş de şimdi olmadı” dedi.
Üretimde yaşanan aksamaların yanı sıra piyasa istikrarını bozan farklı etmenlerin de fiyatların artmasına sebep olduğunu söyleyen Erkoç, “Bazı yabancı menşeili firmalar, internet siteleri satın alarak Türkiye pazarına giriyor. Piyasadan ikinci el araçları toplayarak stok yapıyor, otoparklarda bekletiyor. Bu hususta üyelerimizden sık sık şikâyet alıyoruz. Bunun yanı sıra ikinci el arabanın kârlı bir yatırım aracı olarak görülmesiyle bu işin ticaretine soyunmuş, meslekle ilgisi olmayan al-sat yapan bireyler var. Fiyatların süratli yükselişini lehine çevirerek bir çıkar kapısı oluşturmak istiyorlar. Bunlar da fiyatlarda yapay artışa neden oluyor” diye konuştu.
Milliyet’in haberine nazaran, orta segment ikinci el bir aracın şu anda 300-350 bin TL aralığında olduğunu açıklayan Erkoç, “Bundan sonra da fiyatlar yüzde 25 oranında artacak.” dedi.
”İkinci el araç almak isteyen vatandaşlarımıza, fiyat artışının devam edeceğini öngördüğümüz için bir an evvel araç almalarını tavsiye ediyoruz.” diyen Erkoç, ”Ayrıca araç alırken de rastgele bir külfet ya da dolandırıcılık yaşamamaları için yetki evrakı olan kurumsal firmaları ve yapıları tercih etmeleri gerektiğini söylüyoruz” diye konuştu.
Kesim temsilcilerinden, az kullanılmış araç ithalatının gündeme getirilmesi konusunda teklifler aldıklarını söyleyen Erkoç, “Öncelikle, yerli ve ulusal sanayimizi koruyarak, üç yıla kadar az kullanılmış araç ithalatının, bu problemler ortadan kalkana ve fiyatlar olağana dönene kadar tahlil olabileceği kanaatini, bizler de dal temsilcileri olarak destekliyoruz. Yalnızca şahıslar değil, ülkemizdeki marka distribütörleri de araç ithal edebilir.
Geçmiş yıllarda olduğu üzere vergilerin alınması şartıyla en azından 3 yaşına kadar ikinci el araba ithalatına müsaade edilirse model, yıl ve motor hacmi koşullarının yanı sıra, yerli üretimin de göz önünde bulundurulması kaydıyla yapılacak ithalatın piyasaları rahatlatacağını düşünüyoruz. Süreksiz olarak yapılacak bu uygulamayla araç tedarik sorunu ortadan kalkacağı için fiyat yükselişinin önüne geçilebilir hatta fiyatlarda düşüş olabilir. İthalatla birlikte oluşan arz muhtaçlığı karşılarken, trafikte artık sorun teşkil eden yaşlı araçlarımız da Ortadoğu ülkelerine ihraç edilebilir” açıklamasını yaptı.
Talebin bundan sonra da yüklü olarak ikinci ele yönelmeye devam edeceği bilgisini veren Erkoç, ikinci el bölümünün sisteme girmesi, daldaki kayıt dışılık probleminin çözülmesi ve tüketici mağduriyetlerinin ortadan kaldırılması için yapılması gereken çalışmalar olduğunu lisana getirdi. Bunlardan birinin yetki dokümanı zaruriliği getiren yasa olduğunu aktaran Erkoç, yasanın bir an evvel uygulanması gerektiğini söyledi.
Erkoç, Fahiş fiyatlarla satış yaparak gereksinim sahibi bireylerin arabaya erişimine engelleyenlerin piyasadaki fiyat istikrarını büsbütün bozduğuna değindi.
İkinci el araba kesiminin Ramazan Bayramı öncesi ve sonrasını çok hareketli geçirdiğini söyleyen kesim temsilcisi Cengiz Köse ise, “Fiyatlar kurun tesiriyle birlikte bayramdan sonra da yükselmeye devam etti. Geride bıraktığımız son iki hafta da ise doruğa ulaştı. Yaşanan bu artışla birlikte vatandaş beklemeyi tercih etti. Bu hafta fiyatlar stabil kalacak. Alıcılar bu periyotta gereksinimlerine nazaran alım yapmalılar. Zira ilerleyen haftalarda istedikleri özelliklerde ve pak araç bulmakta zorlanacaklar. İki haftalık satış daralmasındaki fırsatı kullanarak araç alımı yapmalılar. Aksi takdirde Kurban Bayramı’nda hem fiyat hem de eser çeşitliliğine sahip olmayacaklar. Zira araç bulmakta zorlanıyoruz” diye konuştu.
Öte yandan Sıfır araçlarda yaşanan tedarik sorunu ikinci el arabalarda fahiş fiyatlarının ortaya çıkmasına neden olurken, İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği ise araba piyasasında fiyatların dengelenmesi için muhakkak kriterlerde olmak koşuluyla ikinci el araba ithalatının yapılmasını önerdi.
Türkiye’deki tüm motorlu araç satıcıları derneklerinin çatı kuruluşu Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu’ndan (MASFED) geldi. MASFED Lider Yardımcısı ve İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Lideri Hayrettin Ertemel yaptığı açıklamada muhakkak kriterlerde olmak kuralıyla ikinci el araba ithalatının fiyatları dengeleyeceğini söyledi.
Son iki yıldır araba fiyatlarının daima arttığını söyleyen Ertemel, “Fiyatların artmasının en kıymetli sebeplerinden bir tanesi, sıfır araç tedarikinde yaşanan derttir. Yeteri kadar sıfır aracın piyasaya girmemesi, ikinci ele olan talebi artırdı. Talep artınca fiyatlarda haliyle artış gösterdi. Pandemi sürecinden beri bu ıstıraplar devam ediyor. Pandemi süreci bitti derken çip tedariki, lojistik ıstırabı ve Ukrayna-Rusya savaşıyla birlikte iş uygunca bir çıkmaza girdi. Beklentimiz maalesef 1 sene üzere bir mühlet daha bu türlü devam edeceği istikametinde. Arz talebi şu anda karşılamıyor’’ dedi.
Piyasalardaki dalgalanmanın giderilmesine yönelik tekliflerini de paylaşan Ertemel, “Sıfır araçların piyasaya girmesiyle bir istikrar oluşabileceğini düşünüyoruz fakat bizim gördüğümüz şu anda bunun imkanının olmadığıdır. Sıfır araç tedariki ile ilgili bir kasvet kelam konusu ve bu sorunun bir müddet daha devam edeceğini öngörüyoruz. Hususla ilgili olarak çeşitli tahlil tekliflerimiz oldu. Bölümümüzün en büyük sorunlarından bir tanesi, dala dışarıdan yapılan müdahalelerdir. Kayıt dışı diye tabir ettiğimiz bireylerin kesimimize önemli bir formda dahil olmasını örnek verebiliriz. Döviz kurlarının artışı araç fiyatlarında çok fazla tesiri oluyor. Faizlerin yüksek olması da bu durumları tetikleyebiliyor. Tahlil teklifimiz MASFED Liderimizin da söylediği üzere süreksiz bir müddet için ikinci el araba ithalatının önünün açılmasıdır. Bu, geçmişte yapılmış bir uygulamaydı. Bu uygulamanın bir sefere mahsus ve belirli bir araç yaşı ile motor hacminde tekrar gündeme getirilerek değerlendirilmesini istiyoruz. Bu tahlil teklifiyle dalgalanmanın önüne geçilebileceğini düşünüyoruz. İkinci el araç piyasasındaki dalgalanmadan en çok biz otomotiv satıcıları mağdur oldu. İkinci el araba ithalatıyla alakalı bir çalışmasını öneriyoruz. Hususla ilgili otomotiv kesim temsilcileriyle görüşme de gerçekleştirdik. Bu fikre karşı çıkanlar çoklukla sıfır araç satıcıları oluyor. İşin gerçeğine bakarsak karşı çıkmalarını nedenini anlamıyoruz. Biz piyasanın dengelenmesi konusunda bir tahlil önerisi sunduk. İkinci el araç satışları sıfır araçlar satışlarını geçti” halinde konuştu.
Kayıt dışı satışların da araba fiyatlarını etkilediğini tabir eden Ertemel, “İkinci el otomotiv yönetmeliği ve yetki evrakı devletimiz tarafından iki sene evvel yürürlüğe kondu. Bizde bölüm temsilcileri olarak burada görüşlerimizi belirterek katkıda bulunduk. Fakat kayıt dışı şahısların yaptığı satışların önüne geçilmesi gerekiyor. İnternette daha çok kayıt dışı satıcıların ilanları var. Kayıt dışı satışlar fiyatların yükselmesine neden oluyor” diye konuştu.
Pandemiyle birlikte bu krizin başladığını söz eden motorlu araç satıcısı Görkem Husus ise “Tedarik zincirinde yaşanan sorunlar fiyatlara artış olarak yansıyor. Arz talebi karşılamayınca da fiyatlarda artış görülüyor. Vatandaşlar fiyatların daha fazla artacağı kaygısıyla hareket ediyor. Bizim esere ulaşmamız lazım. İkinci el araba ithalatı makul kriterlerde devlet denetimiyle yapıldığında fiyatlar dengelenebilir” sözlerini kullandı.
Motorlu araç satıcısı Anıl Şentürk de “Sıfır araçlar yeteri kadar gelmeyince vatandaşlar ikinci ele yöneldi. İkinci ele olan talep karşılanamıyor. Fiyatların önümüzdeki devirde de artacağı öngörülüyor. Kur ve ÖTV’nin düşürülmesi fiyatların düşmesini sağlayabilir. Bu mümkün değil ise ikinci el ithal araçların getirilmesi tarafında beklentimiz var. Bu yüksek fiyatların önünü kesecektir. Belli kriterlerle yapılması dal temsilcilerinin beklentisidir” dedi.