TÜRKÇE ETNİK BİR LİSAN DEĞİLDİR
Esasında “Türk edebiyatı” da denilebilir, “Türkçe edebiyat” da. Ancak burada ırkçı-etnik bir başın işe karışması münasebetiyle, “Türk edebiyatı” denilmesini hakikat bulurum. Bütün dünyada İngiliz edebiyatı, Fransız edebiyatı, Alman edebiyatı, Rus edebiyatı denilirken, neden bizde Türk edebiyatı denilmesin? Mesela İngilizce edebiyat, Almanca edebiyat, Fransızca edebiyat deniliyor mu? Bütün büyük edebiyatlar etnikliğin üstüne çıkmıştır.
İngiliz edebiyatında İngiliz ırkından olmayanlar, Fransız edebiyatında Fransız asıllı olmayanlar yok mu? Ya Rus edebiyatında? Türk edebiyatında da ırk olarak Türk olmayanlar vardır, bu olağandır ve onları ayırmak mümkün değildir. Türkçe etnik bir lisan değildir, millet lisanıdır; farklı ırktan gelenler de bu milletin içindedir, ortaya konulan eserler de Türk edebiyatına ilişkin yapıtlardır. Bu birebir vakitte Türkçe bir edebiyattır!
TÜRKÇE FOTOĞRAF DİYOR MUYUZ?
Türk sanatı, Türk müziği, Türk kültürü vb. kavramlar üzere “Türk Edebiyatı” kavramının kullanılması doğrudur. Hoş sanatlar ilişkin oldukları medeniyetin/milletin isimleriyle anılırlar, lisanlarıyla değil. Türkçe müzik, Türkçe fotoğraf, Türkçe sinema kavramları vb. isimlendirmeler olamayacağı üzere “Türkçe edebiyat” isimlendirmesi da yapay bir kavramdır. “Türkçe Edebiyat” kavramını birinci duyduğumda aklıma sömürge sanatları geldi. Tarih boyunca hiçbir vakit sömürge olmayan bir milletin edebiyatı da lisanıyla değil kendi ismiyle anılmalıdır.
İNGİLİZ EDEBİYATININ MESELESİ
Safım net. “Türkçe edebiyat” tabiri başarısız bir azınlıkçı edebiyat siyasetini tabir eder. Postkolonyalist İngiliz edebiyatının bir problemini Türk edebiyatına sokuşturma uğraşıdır. İngiltere’de yahut İngiliz lisanıyla yapılan edebiyatın bugün azımsanamayacak bir kısmı İngiltere’nin eski kolonilerine mensup, menşei bu koloniler olan muharrirler tarafından icra edilmektedir. Bu müelliflere kolayına İngiliz demek mümkün olmadığı için İngiliz lisanında yazılmış Hint edebiyatı, Jamayka edebiyatı, Afrika edebiyatı, hatta Kıbrıs edebiyatı; daha ötesi, bayan edebiyatı, gay edebiyatı vb. çerçeveler inşa edilmiştir. Yaklaşık 15 yıl evvel “Türkçe yazan Kürt yazarlar”ı icat etti “Türkçe edebiyat”çılar, lakin bizler buna gülüp geçtiğimiz için tutmadı, yerine “Doğudan zuhur eden şairler” üzere tuhaf bir tabir koydular, o da unutulup gitti. Uzun kelamın kısası, Türk edebiyatı monolitiktir, etnik ve toplumsal cinsiyet kökeni, giderek inanç ve ideolojiye müteallik detaylar edebiyatımızı bölmez, merkezkaç hale getirmez. Müellifler için biyografik bilgiler ve iradi seçimler birer güçtür, zenginliktir, Türk edebiyat ırmağına katılan minerallerdir adeta. “Doğudan zuhur” etmiş bir şair olarak bunu mükemmel buluyorum mesela, böylelikle Türk edebiyatına ihtişam kazandırdığına da inanıyorum. Fakat Türk edebiyatına yani, postkolonyal falan filan zımbırtısına değil. Onu bir zahmet 18. yüzyıldan beri dünyayı hallaç pamuğu üzere atan sömürgecilerin soyundan gelen edebiyatçılar düşünsün.
YAPIM EKİ NEYİ DEĞİŞTİRİYOR?
Öncelikle bir mevzunun tartışılma nedeni kadar vakti da kıymetlidir. Çağın değişen kuralları nedeniyle tartışılması elzem bir konu olarak spontane mi ortaya atılmıştır yoksa ortaya atılma nedeni itibariyle dahi yapay mi görünmektedir? Yüzyıl boyunca Türk Edebiyatı tamlamasını kullanırken bu tartışma konusunun ortaya atılması beşerde yapaylık hissi uyandırmaktadır.
Türkçe Edebiyat denildiğinde Türkçe de Türk sözünden türemektedir. O vakit bir imal eki zihnimizde neyi bu kadar esaslı değiştirmektedir?
TÜRKÇE YAZMASI ONU TÜRK YAPMAZ
Çok açık bir halde ben “Türk edebiyatı” denmesinden yanayım. Bir müellif Türkçe bir metin yazdıysa lisanı münasebetiyle artık o metin Türk edebiyatının bir kesimi olur. Müellif öteki bir ırktan olsa bile Türkçe yazması onu Türk yapmaz ancak edebiyatı Türk edebiyatı olur. Zira yapıtı Türkçe yazmakla Türkçenin imkânlarını kullanmıştır bu yüzden de Türk edebiyatının içerisine girer. Dünyanın en büyük müelliflerinden Joseph Conrad bir Polonyalı ve İngilizce yazmış bir müellif. Kendisi İngiliz edebiyatı içinde anılır. İngilizce-Fransızca-Almanca-Çince, Japonca edebiyat demiyor; İngiliz edebiyatı, Fransız edebiyatı, Alman edebiyatı, Çin edebiyatı, Japon edebiyatı diyoruz. Ne var ki her sözün bir tartışma ortamına sürüklenmesi ve bir dayatmaya dönüşmesine de karşıyım. Hele “Türkçe edebiyat” diyenlere vatan hainliğine varan bir saldırıyı da gerçek bulmam.
