Borrell, verdiği bir röportajda, İran nükleer mutabakatı olarak bilinen ve sonuncu olduğu açıklanan Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı’nın (JCPOA) taslağına İran’ın karşılığına, sürece dahil olan ülkelerin çoğunluğunun onay verdiğini, yalnızca ABD’nin cevabını beklediklerini kaydetti.
“Bazı ek ayarlamalar isteyen İran’ın cevabını mantıklı gördüklerini” belirten AB Yüksek Temsilcisi, “Buna birçok onay verdi ancak ABD’nin karşılığı şimdi gelmedi. Bunu kapsamlı bir halde müzakere etmeleri gerektiğini anlayışla karşılıyorum. Bu hafta içinde bir yanıt geleceğini umuyoruz.” dedi.
AB’nin 2015 nükleer muahedesini kurtarmayı amaçlayan teklifinin kabul edilmesi gerektiğini ve çoğunluğun bu tarafta olduğunu tabir eden Borrell, İran ile bu hafta sonuna kadar nükleer mutabakat yapılmasının “mümkün” olduğunu söyledi.
Nükleer mutabakat müzakerelerindeki süreç
Nükleer muahede müzakerelerinin koordinatörü olan Borrell, 20 Temmuz’da İran ile ABD ortasındaki uyuşmazlığı çözmek için taraflara yeni bir taslak metin sunduğunu duyurmuş, her iki ülkede yeni tahlil tekliflerini olumlu karşıladıklarını açıklamıştı.
Nükleer mutabakata dönüş müzakereleri Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulunun 5 daimi üyesi (İngiltere, ABD, Çin, Fransa, Rusya) ve Almanya ile İran ortasında 2015 yılında `Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı” ismi verilen ve İran nükleer faaliyetlerinin denetlenmesini içeren muahede imzalanmıştı.
Eski ABD Lideri Donald Trump 2018 yılında tek taraflı olarak muahededen çekilmiş, İran idaresi de nükleer faaliyetlerini mutabakat öncesine döndürmüştü. Bunun üzerine ABD idaresi, İran’ı ağır ekonomik yaptırımlarla amaç almıştı.
Nükleer muahedeye dönüş için Avusturya’nın başşehri Viyana’da Nisan 2021’de İran, Fransa, Rusya, Çin, İngiltere ve Almanya ortasında müzakerelere başlanmıştı.
ABD Lideri Joe Biden’ın Kasım 2021’de misyona başlamasıyla ABD’nin de muahedeye dönmesi için görüşmeler yürütülüyordu fakat müzakereler geçtiğimiz mart ayında farklı nedenlerle durdurulmuştu.
