Tuşba ilçesinde yaklaşık 2 bin 700 yıl evvelce bugüne ulaşan süslemeleri, kerpiç duvarları, taş işlemeleriyle Urartu Krallığı’nın en görkemli yapılarından biri olan kalede 34 yıldır hafriyat ve onarım çalışmaları yürütülüyor.
Atatürk Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Işıklı başkanlığında yürütülen hafriyatlar, bu yıl kalenin kuzey yamacında ağırlaştırıldı.
Çalışmalarda, Urartularda kraliyet ailesinin çöplük olarak kullandığı yeni bir alan tespit edildi. Burada yapılan hafriyatta, Urartularda soylu kısmın kullandığı mühür, bulla (mühür baskısı), kanca, seramik modülleri ile çok sayıda küçük ve büyükbaş hayvan kemiğine rastlandı.
Laboratuvar ortamında tahlil edilecek buluntuların, Urartularda kraliyet ailesinin başta beslenme şartları olmak üzere ekonomik ve toplumsal ömürlerine ait kıymetli ip uçları vermesi bekleniyor.
“Buluntular bizi çok heyecanlandırdı”
Prof. Dr. Işıklı, Kültür ve Turizm Bakanlığının dayanağıyla 34 yıldır kalede hafriyat çalışmalarının yürütüldüğünü söyledi.
Prof. Dr. Işıklı, Kültür ve Turizm Bakanlığının dayanağıyla 34 yıldır kalede hafriyat çalışmalarının yürütüldüğünü söyledi.
Bu yıl çalışmaların değerli bir alanda yürütüldüğünü anlatan Işıklı, şunları kaydetti:
“Kalenin etrafında sürpriz bir bulguyla karşılaştık. Surlardan aşağı hakikat akmış çok varlıklı kültür depozitleri gördük. Arkeologlar için bu bir hazine niteliğinde. Bu kültür depozit içinde binlerce hayvan kemiği, fonksiyonunu yitirmiş nesneler, yazılı evraklar ve mühürler bulduk. Buluntular bizi çok heyecanlandırdı. Araştırmalarda buranın bir çöplük olduğunu gördük. Hafriyatları hızlandırmaya uğraş ettik. Burada çıkan hayvan kemiklerini tek tek toplayarak bunları dönemsel olarak ayırıyoruz. Kraliyet ailesinin nasıl beslendiğini, hangi devirlerde neler tükettiklerini ortaya koymaya çalışıyoruz. Yani Urartuların insani boyutunu anlamaya çalışıyoruz. Kalede kraliyet ailesi, seçkinler, seçkinlerin yaşadığını biliyoruz. O seçkinlerin günümüze bıraktığı çöplüğünü kazıyoruz. Onların en ufak detayına kadar hayatlarını öğrenmeye, ip uçları yakalamaya çalışıyoruz.”
“Kalenin etrafında sürpriz bir bulguyla karşılaştık. Surlardan aşağı hakikat akmış çok varlıklı kültür depozitleri gördük. Arkeologlar için bu bir hazine niteliğinde. Bu kültür depozit içinde binlerce hayvan kemiği, fonksiyonunu yitirmiş nesneler, yazılı evraklar ve mühürler bulduk. Buluntular bizi çok heyecanlandırdı. Araştırmalarda buranın bir çöplük olduğunu gördük. Hafriyatları hızlandırmaya uğraş ettik. Burada çıkan hayvan kemiklerini tek tek toplayarak bunları dönemsel olarak ayırıyoruz. Kraliyet ailesinin nasıl beslendiğini, hangi devirlerde neler tükettiklerini ortaya koymaya çalışıyoruz. Yani Urartuların insani boyutunu anlamaya çalışıyoruz. Kalede kraliyet ailesi, seçkinler, seçkinlerin yaşadığını biliyoruz. O seçkinlerin günümüze bıraktığı çöplüğünü kazıyoruz. Onların en ufak detayına kadar hayatlarını öğrenmeye, ip uçları yakalamaya çalışıyoruz.”
“İlk kere Urartularda çöplük bir alanı kazıyoruz”
Zooarkeolojisi üzerine çalışma yürüten doktora öğrencisi Vedat Sezer de “Kemiklerin büyük bir kısmı büyük ve küçükbaş hayvanlara ilişkin. Kimi kemikler de göçmen ve sucul kuşlara ilişkin. Kemikler üzerinde çok sayıda kasaplık ve tüketim izleri bulunuyor. Fonksiyonunu yitirmiş mühür baskıları, bullalar, kancalar da surun dışına atılmış. En şaşırtan olanları mühür baskıları oldu. Urartular geniş bir coğrafyada yayılmış. Daha evvel çok sayıda hayvan kemiği bulunmuştu. Bunlar çoklukla depolarda bulunmuştu. Birinci defa Urartularda çöplük bir alanı kazıyoruz” tabirlerini kullandı.
Zooarkeolojisi üzerine çalışma yürüten doktora öğrencisi Vedat Sezer de “Kemiklerin büyük bir kısmı büyük ve küçükbaş hayvanlara ilişkin. Kimi kemikler de göçmen ve sucul kuşlara ilişkin. Kemikler üzerinde çok sayıda kasaplık ve tüketim izleri bulunuyor. Fonksiyonunu yitirmiş mühür baskıları, bullalar, kancalar da surun dışına atılmış. En şaşırtan olanları mühür baskıları oldu. Urartular geniş bir coğrafyada yayılmış. Daha evvel çok sayıda hayvan kemiği bulunmuştu. Bunlar çoklukla depolarda bulunmuştu. Birinci defa Urartularda çöplük bir alanı kazıyoruz” tabirlerini kullandı.